Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 34 (897) z dnia 1.12.2015

Wymiar czasu pracy w 2016 r. pracowników zatrudnionych na część etatu

W zakładzie zatrudniamy pracowników pełnoetatowych oraz w niepełnym wymiarze czasu pracy. Jak ustalić wymiar czasu pracy dla niepełnoetatowców w przyszłym roku, jeżeli wykonują oni pracę zasadniczo na 1/2 i na 3/4 etatu? Czy praca ponad limit wskazany w umowie wpływa na wymiar czasu pracy?

Przepisy z zakresu prawa pracy nie ustalają odrębnych zasad obliczania wymiaru czasu pracy dla pracowników zatrudnionych na część etatu. Ustala się go w ten sam sposób, jak w przypadku pracowników pełnoetatowych. Różnica polega na tym, że obliczony zgodnie z art. 130 K.p. wymiar czasu pracy obniża się stosownie do wielkości etatu pracownika zatrudnionego na część etatu.

Metodyka obliczania wymiaru czasu pracy obowiązującego pracownika w danym okresie rozliczeniowym jest następująca:

• należy pomnożyć 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym, a następnie
   
• dodać do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku,
   
• obniżyć wymiar czasu pracy o 8 godzin za każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela.

Proporcjonalnie zmniejszony wymiar czasu pracy pracownika niepełnoetatowego jest podstawą planowania jego czasu pracy, a ustaloną liczbę godzin ma on obowiązek przepracować w danym okresie rozliczeniowym. Rozkłady czasu pracy pracowników niepełnoetatowych mogą mieć charakter stały lub zmienny. Przy równomiernym rozłożeniu godzin pracownik może przykładowo wykonywać pracę przez 5 dni w tygodniu. Natomiast rozkład zmienny może przewidywać pracę tylko w niektóre dni tygodnia w ramach obowiązujących norm czasu pracy, przy większej liczbie dni wolnych oraz przy różnej liczbie godzin pracy w danym dniu.

W przypadku pracowników niepełnoetatowych zastosowanie znajdują normy czasu pracy obowiązujące pracowników pełnoetatowych. Pozwala to np. na zaplanowanie im w rozkładzie czasu pracy w systemie podstawowym nawet po 8 godzin pracy dziennie i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Natomiast w systemie równoważnym przewidującym przedłużenie wymiaru dobowego czasu pracy do 12 godzin, mogą oni pracować nawet po 12 godzin. Należy wówczas ustalić dla nich większą liczbę dni wolnych od pracy lub niższy dobowy wymiar czasu pracy w innych dniach. Należy przy tym pamiętać o nieprzekraczaniu norm czasu pracy w ramach systemu czasu pracy, którym objęty jest pracownik, zapewnieniu odpoczynków dobowych i tygodniowych, przestrzeganiu zasady przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy oraz obowiązującego wymiaru czasu pracy.

Jeżeli chodzi o pracowników zatrudnionych na część etatu, to z wymiarem ich czasu pracy związane są niektóre zapisy w umowie o pracę. Jak bowiem stanowi art. 151 § 5 K.p., strony ustalają w treści umowy dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad określony w umowie wymiar niepełnego etatu, których przekroczenie uprawnia pracownika, oprócz normalnego wynagrodzenia, do dodatku do wynagrodzenia jak za pracę nadliczbową.

Przy czym godziny przepracowane przez niepełnoetatowca ponad limit ustalony w umowie o pracę nie są godzinami nadliczbowymi, tylko są opłacane jak praca nadliczbowa. Natomiast za godziny pracy ponad wymiar wynikający z umowy o pracę, jednak bez naruszenia limitu godzin określonego w tej umowie, pracownikowi niepełnoetatowemu przysługuje tylko normalne wynagrodzenie bez dodatku jak za pracę nadliczbową.

Liczbę godzin pracy, których przekroczenie uprawnia do dodatku jak za nadgodziny, ustala się biorąc pod uwagę rozkład i wymiar czasu pracy.

Niezależnie od zapisów w umowie o pracę, pracą w godzinach nadliczbowych pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy będzie praca wykonywana w wymiarze powyżej 8 godzin na dobę lub przeciętnie 40 godzin tygodniowo albo po przekroczeniu przedłużonego dobowego wymiaru czasu pracy w systemach szczególnych.

Tabelaryczne zestawienie wymiarów czasu pracy w 2016 r. w jednomiesięcznych
okresach rozliczeniowych dla pracowników zatrudnionych na część etatu